LEKCJA MUZEALNA
Wiejska architektura sakralna i wyposażenie kościołów przed Soborem Watykańskim II na przykładzie kościoła z Brzeźna
W dniu 30 września 2017 r. w Kujawsko-Dobrzyńskim Parku Etnograficznym w Kłóbce nastąpiło uroczyste otwarcie kościoła i udostępnienie jego wnętrza jako stałej ekspozycji muzealnej. Zapraszamy do skansenu na nową lekcję muzealną, dla której pomocą dydaktyczną jest kościół wraz z wyposażeniem.
Część pierwsza lekcji poświęcona jest wiejskim budynkom sakralnym na przykładzie kościoła z Brzeźna. W ramach prezentacji zostanie omówiona konstrukcja budynku wraz z elementami ozdobnymi a także uwzględnione przemiany architektoniczne jakim kościół podlegał od chwili pobudowania do ostatniej fazy rozbudowy, jaka miała miejsce w 1956 r.
W drugiej części lekcji omówione zostanie wyposażenie i wystrój świątyni obowiązujący do Soboru Watykańskiego II (1965 r.), gdy mszę odprawiano w rycie trydenckim, po łacinie, a kapłan, tak jak wierni, stał przodem do ołtarza. Szerszy komentarz dotyczyć będzie trzonu podstawowego wyposażenia świątyni, a więc ambony oraz ołtarzy – głównego i bocznego wraz z wyjaśnieniem ich programu ikonograficznego. Odpowiednia aranżacja prezentowanych w prezbiterium i zakrystii różnych paramentów kościelnych, utensyliów i szat liturgicznych, oraz podane wyjaśnienia pozwolą uczestnikom lekcji poznać różnicę w wyglądzie świątyni i obrzędach liturgicznych okresów rytu trydenckiego i porządku posoborowego.
Prowadzący lekcję: Michał Kwiatkowski (opis architektury), kontakt: m.kwiatkowski@muzeum.wloclawek.pl, tel. 54 232 30 01 Krystyna Pawłowska (aranżacja wnętrza), kontakt: k.pawlowska@muzeum.wloclawek.pl, tel. 54 232 30 01
WARSZTATY CAŁOROCZNE:
- Tradycyjne pożywienie na Kujawach
Pierwsza część warsztatów odbywa się w olejarni, gdzie dzieci czynnie pomagają w procesie tłoczenia oleju z ziaren lnu (m.in. gniotą ziarno). W drugiej części wyrabiają masło w kierzance. Lekcja połączona z degustacją. Koszt: 15 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Kajet, tabliczka i obsadka, czyli w szkole pradziadka
Cofamy się do czasów „Plastusiowego pamiętnika” i próbujemy kaligrafować: na popularnych niegdyś tabliczkach za pomocą specjalnego rysika oraz na papierze – używając stalówki i atramentu. Zapoznajemy się także ze zwyczajami obowiązującymi w szkole podczas lekcji i przerwy. Na zakończenie każdy uczestnik otrzymuje pamiątkowy dyplom ukończenia kursu kaligrafii. Koszt: 10 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Kolorowy świat z bibuły i łat
Dzieci oglądają dawne dekoracje kujawskiej chałupy – bibułkowe bukiety, girlandy kwiatowe wokół obrazów, słomiane pająki zawieszane u sufitu itp. Następnie wykonują własnoręcznie tradycyjne bibułkowe kwiaty. W drugiej części spotkania grupa wspólnie ubiera stracha na wróble, nieodzowny i barwny element wiejskiego pejzażu. Koszt: 8 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Kto ma pszczoły, ten ma miód
Podczas warsztatów uczestnicy spotykają się z pszczelarzem, który opowiada o życiu oraz zwyczajach pszczół. Dzieci próbują rozmaitych gatunków miodu oraz robią własnoręcznie woskową świeczkę. Koszt: 9 zł od ucznia + koszt zwiedzania - „Mieszkać piękniej” – tradycyjne zdobienie wnętrz na Kujawach
Warsztaty na temat zdobnictwa użytkowego, do którego zalicza się m.in. papierowe firanki i makatki, bardzo popularne na wsi polskiej w XIX i XX w. Zadaniem uczestników jest wycięcie firanki i namalowanie makatki na szarym papierze. Koszt: 8 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Jak się dawniej ubierano na wsi
Lekcja opowiadająca o tym, jak mieszkańcy tradycyjnej wsi ubierali się z okazji świąt, a jak na co dzień. Podczas słuchania o dawnych ubiorach, dzieci oglądają zabytkowe stroje kobiece i męskie, a następnie „ubierają” figurki Kujawiaków w tekturowe, kolorowe elementy stroju (spodnie, spódnice, fartuchy, koszule, korale i inne). Koszt: 8 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Jak Wojtek został strażakiem Ochotnicze straże pożarne to najstarsze i zarazem najbardziej zasłużone organizacje dla wiejskiej społeczności. Najważniejszym zadaniem każdej takiej jednostki było i jest chronienie mieszkańców i ich dobytku przed pożarem. Podczas lekcji uczestnicy dowiedzą się jak funkcjonowały ochotnicze straże pożarne, jakimi urządzeniami się posługiwano, jak ogłaszano i gaszono rozprzestrzeniający się żywioł. Zajęcia to sprawdzian umiejętności min. w przeciąganiu liny, skakaniu w workach, zwijaniu i rozwijaniu węży strażackich, ale przede wszystkim współpraca w grupie podczas tzw. „żywego łańcucha” — stosowanego przy gaszeniu pożarów. Zwieńczeniem zmagań będzie dyplom Dzielnego Strażaka. Koszt: 8 zł/os.+ koszt zwiedzania.
ZAJĘCIA W DWORZE:
- O zachowaniu się przy stole, czyli savoir-vivre dla małych i dużych
Zajęcia wprowadzają w miniony już świat obyczajowości szlacheckiej, szczególnie codziennych spotkań przy zastawionym stole. Po części teoretycznej, połączonej z prezentacją zabytkowych, niestosowanych już dzisiaj naczyń i sztućców, uczestnicy zajęć zaaranżują pełne nakrycie stołu i uczą się ozdobnego składania serwetek. Koszt: 8 zł od ucznia + koszt zwiedzania
WARSZTATY PROWADZONE SEZONOWO:
- W domu i zagrodzie naszych pradziadków
Spotkanie przybliża życie i pracę w gospodarstwie domowym z przełomu XIX i XX w. W czasie lekcji dzieci piorą na tarze, wyżymają i maglują bieliznę, a także drukują serwetki za pomocą tradycyjnych drewnianych stempli. Koszt: 10 zł od ucznia + koszt zwiedzania (od kwietnia do października) - Dawne zawody na kujawskiej wsi
Lekcja o dawnym przemyśle wiejskim, prowadzona w oparciu o ekspozycje garncarni i kuźni. Atrakcją jest pokaz pracy kowala, udział w kuciu żelaza na gorąco, a także formowanie naczyń na kole garncarskim lub lepienie figurek z gliny. Koszt: 12 zł od ucznia + koszt zwiedzania (od kwietnia do października) - Chleb nasz powszedni
Zajęcia przybliżają znaczenie i rolę chleba w kulturze ludowej. Uczestnicy porównują poszczególne gatunki zbóż, zapoznają z narzędziami niezbędnymi w obróbce zboża, młócą cepami, mielą na żarnach. Na koniec każdy robi własny chlebek, który po upieczeniu zabiera do domu. Koszt: 15 zł od ucznia + koszt zwiedzania (od października do kwietnia)
WARSZTATY PROWADZONE OKOLICZNOŚCIOWO:
- „Na świętego Jędrzeja pannom z wróżby nadzieja” – tradycje zwyczaju andrzejkowego na Kujawach
Przypomnienie dawnych wróżb matrymonialnych, praktykowanych zarówno przez dziewczęta, jak i chłopców. Niegdyś rozbite na dwa dni, obecnie skupione w dniu św. Andrzeja – patrona małżeństw. Koszt: 8 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Radosny czas Bożego Narodzenia
Podczas warsztatów dzieci poznają stare słowiańskie obyczaje agrarne, związane z okresem Bożego Narodzenia. Następnie przygotowują dawne ozdoby choinkowe – tzw. „światy”, łańcuchy, ozdoby z masy solnej itp. Koszt: 10 zł od ucznia + koszt zwiedzania - Decoupage na Boże Narodzenie Wprawdzie techniki decoupage nie stosowano w polskiej kulturze ludowej, ale ponieważ znana jest już od bardzo dawna, wykorzystamy ją do wykonania bombek (małej i dużej). Bombki te oraz własnoręcznie zrobiona świeca posłużą do kompozycji świątecznego stroika. Koszt: 18 zł od ucznia + koszt zwiedzania
- Święta pachnące piernikiem, czyli obyczaje bożonarodzeniowe w dawnym dworze. Warsztaty przybliżają zwyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia w dawnym ziemiańskim dworze na Kujawach. Dzieci poznają różne rodzaje ozdób choinkowych oraz uczestniczą w wypieku tradycyjnych pierników, które następnie samodzielnie ozdabiają lukrem. Koszt: 15 zł od ucznia + koszt zwiedzania
- Wielkanoc w zwyczajach i sztuce ludowej Kujaw
Zajęcia poświęcone zwyczajom Wielkiego Tygodnia, podczas których dzieci wykonują własne palmy, zdobią jaja oraz kolorują gipsowego baranka. Koszt: 15 od ucznia + koszt zwiedzania - Decoupage na Wielkanoc. Zadaniem tych zajęć jest stworzenie wielkanocnego stroika, w którym znajdą się m.in. jaja w stylu decoupage, ozdobione przez dzieci, oraz tradycyjnie wielkanocny baranek. Dzieci przygotują także kujawską palmę wielkanocną. Koszt: 18 zł od ucznia + koszt zwiedzania
PROPONUJEMY RÓWNIEŻ:
- ognisko w starym sadzie młynarza (zapewniamy drewno, patyki do kiełbasek, rozpalenie ogniska i nadzór). Koszt: 50 zł za godzinę.
- poczęstunek w postaci kujawskich racuchów i herbaty. Koszt: 15 zł od osoby.
KONTAKT I REZERWACJA ZAJĘĆ
Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce
87-840 Kłóbka
tel. 54 284-27-92, 729 769 078
WARSZTATY odbywają się we wtorki, środy, czwartki, między godziną 10.00 a 15.00.
KOSZT: Cena lekcji (liczona od osoby) + zwiedzanie:
- 9 zł/os. przy zwiedzaniu jednego sektora (skansenu lub dworu)
- 12 zł/os. przy zwiedzaniu dwóch sektorów (skansenu i dworu)
- dzieci do lat 7 wstęp wolny
CZAS TRWANIA LEKCJI ok. 60 min.
W przypadku większej liczby uczestników, grupy dzielimy na mniejsze (około 25-osobowe).
Prosimy o rezerwowanie terminu wycieczki z odpowiednim wyprzedzeniem. Liczba zgłoszeń na dany dzień jest ograniczona.
W przypadku rezygnacji bardzo prosimy o informację najpóźniej 1 dzień przed planowanymi zajęciami.